Bieńkowski Wiesław (1926–1999)

 

Wiesław Bieńkowski

1926–1999

Urodził się 7 lipca 1926 r. w Krakowie w rodzinie urzędniczo-inteligenckiej jako syn Kazimierza i Marii z Lazarów. Ojciec był legionistą, a po zakończeniu wojny urzędnikiem skarbowym, matka – literatką i tłumaczem. Uczęszczał do IX Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Józefa Hoene-Wrońskiego. W latach 1940–1942 pobierał naukę w Publicznej Męskiej Szkole Handlowej. Do grudnia 1945 r. pracował także zawodowo, jako sprzedawca w hurtowni artykułów kosmetycznych.

21 września 1946 r. zdał eksternistyczny egzamin dojrzałości i dostał się na Wydział Matematyczno-Przyrodniczy na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w latach 1946/1947 studiował chemię, jednocześnie pracując jako księgowy. Od 1947 r. studiował historię, a rok później rozpoczął studia na Socjologii UJ. W czasie studiów wstąpił do Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. Tytuł magistra w zakresie historii uzyskał 7 lipca 1951 r., a socjologii – 10 czerwca 1952.

W latach 1951–1953 pracował jako kustosz Działu Naukowego w Bibliotece Miejskiej w Gdańsku. W sierpniu 1951 r. objął także stanowisko kierownika Ośrodka Informacyjno-Bibliograficznego Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej. W roku akademickim 1952/1953 pracował ponadto jako kontaktowy asystent Katedry Historii Powszechnej Najnowszej w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku.

1 lipca 1953 r. został przeniesiony służbowo do Krakowa do pracy na stanowisku starszego asystenta w Zakładzie Dokumentacji Instytutu Historii PAN. 1 grudnia 1964 r. został kierownikiem Pracowni Bibliografii Retrospektywnej, a od 6 listopada 1968 – kierownikiem Pracowni Bibliograficznej (od 1976 r. Pracownia Informacji Naukowej IH PAN).

21 grudnia 1962 r. na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UJ uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy pt. „Krzysztof Celestyn Mrongowiusz (1764–1835). Zarys życia i działalności”, której promotorem był Jan Hulewicz. 18 czerwca 1970 r. również na Uniwersytecie Jagiellońskim habilitował się na podstawie książki Kazimierz Kelles-Krauz. Życie i dzieło. 1 lipca 1971 r. został samodzielnym pracownikiem naukowo-badawczym (docentem) IH PAN. Od roku akademickiego 1975/1976 został zatrudniony w ramach ½ etatu w Zakładzie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w Instytucie Filologii Polskiej UJ. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1991 r., a dziesięć lat później został powołany na stanowisko profesora zwyczajnego w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UJ.

Był członkiem wielu instytucji naukowych, w tym: Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie, Polskiego Towarzystwa Historycznego, Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, w którym w latach 1964–1980, pełnił funkcję prezesa, Towarzystwa Naukowego im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie, Komisji Historycznej PAN w Krakowie, Komisji Prasoznawczej oraz Etnograficznej PAN, PAU w Krakowie (członek korespondent). Należał do rad naukowych Muzeum Historycznego m. Krakowa, Biblioteki PAN w Krakowie, Instytutu Historii PAN, „Polskiego Słownika Biograficznego. Od 1972 r. był redaktorem i członkiem sekretariatu czasopisma „Studia Historyczne”. Należał też do redakcji „Rocznika Krakowskiego”, „Biuletynu Biblioteki Jagiellońskiej” oraz „Krakowskiego Rocznika Archiwalnego”. Ponadto redagował bieżącą „Bibliografię Historii Polski”, poczynając od 1968 r. aż do rocznika 1993. W 1975 r. został polskim współpracownikiem redakcji „International Bibliography of Historical Sciences”, wydawanej w Paryżu.

Twórczość naukowa Profesora Wiesława Bieńkowskiego koncentrowała się wokół biografistyki, bibliografii, krytyki historycznej, edytorstwa, dziejów instytucji naukowych oraz przeszłości Krakowa. Obejmowała XIX i XX w. 64 życiorysy Polaków ostatnich dwu stuleci Jego autorstwa zostały wydane w „Polskim Słowniku Biograficznym”. 87 życiorysów Polaków żyjących w latach 1815–1950 w monarchii austriackiej: działaczy galicyjskich, uczonych, polityków, literatów, reprezentantów życia gospodarczego znajduje się w Oesterreichisches Biographisches Lexikon.

Prace nad bibliografią Wiesław Bieńkowski rozpoczął wraz z zatrudnieniem w Instytucie Historii PAN. Brał udział w zespole przygotowującym bibliografię do dzieła Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655–1660 i wykaz ważniejszych opracowań do Historii Polski. Niezwykle istotny był Jego udział w zespole wydającym Bibliografię historii Polski, pod redakcją Heleny Madurowicz-Urbańskiej. Najważniejsze jednak było objęcie redakcji bieżącej Bibliografii historii Polski. Od 1970 r., kiedy ukazał się pierwszy tom za rok 1968, aż do 1997 redagował kolejne roczniki tej bibliografii.

Napisał ponad 70 recenzji. Był współwydawcą pamiętników Józefa Wawel Louisa oraz pamiętników Mieczysława Orłowicza. Było edytorem olbrzymiej części korespondencji Kazimierza Kelles-Krauza. Napisał wiele artykułów na temat przeszłości Krakowa i różnorodnych instytucji naukowych.

Profesor Wiesław Bieńkowski zmarł 22 listopada 1999 r.

 

Więcej o Profesorze Wiesławie Bieńkowskim we wspomnieniu Juliana Dybca, opublikowanym w „Kwartalniku Historycznym” 108, z. 1, 2001, s. 153–155. Tekst jest dostępny on-line w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych (RCIN) pod linkiem: http://rcin.org.pl/publication/17014