Adam Vetulani

1901–1976

Urodził się 20 marca 1901 r. w Sanoku jako syn Romana, nauczyciela gimnazjum, i Elżbiety Kunachowicz. Szkołę podstawową i trzy klasy gimnazjalne ukończył w Sanoku, następnie uczył się w Wiedniu i krakowskim gimnazjum im. Jana Sobieskiego. W 1923 r. ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Do 1928 r. odbywał aplikację sędziowską w Sądzie Okręgowym w Krakowie. W 1924 r. uzyskał stopień doktora. W latach 1925–1926 uzupełniał studia najpierw w Czechosłowacji, a następnie na uniwersytecie w Strasburgu, gdzie napisał pracę Le Grand Chapitre de Strasbourg dés origines á la fi di XIIIe siècle.

Od 1925 r. stał się wieloletnim pracownikiem Uniwersytetu Jagiellońskiego, początkowo jako starszy asystent w Katedrze Prawa Polskiego. W 1928 r. habilitował się z zakresu historii prawa polskiego na podstawie pracy Pozew sądowy w dawnem prawie polskiem i otrzymał tytuł docenta. W 1933 r. uzyskał nominację na profesora nadzwyczajnego i objął Katedrę Prawa Kościelnego.

W czasie II wojny światowej do końca kwietnia 1940 r. był internowany i przebywał w Rumunii, gdzie początkowo pełnił funkcję oficera oświatowego zespołu obozów internowania okręgu Babadag, a następnie funkcję kierownika wydziału oświaty w obozach żołnierskich oraz kierował akcją oświatową i szkolną jako członek Komitetu Obywatelskiego. Po opuszczeniu Rumunii walczył w szeregach II Dywizji Strzelców Pieszych. Był internowany w Szwajcarii jako podoficer Wojska Polskiego, gdzie zainicjował organizację uniwersytetów żołnierskich. W roku szkolnym 1940/1941 był kierownikiem naukowym obozu uniwersyteckiego pod Fryburgiem.

Po powrocie do Polski w 1945 r. ponownie objął Katedrę Prawa Kościelnego na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie, do 1970 r., Katedrę Historii Państwa i Prawa Polskiego.

W latach 1956–1961 pracował w Instytucie Nauk Prawnych PAN. 1 września 1961 r. cały dział z INP PAN został przeniesiony do Instytutu Historii PAN. W IH PAN Adam Vetulani zajmował się redakcją publikacji źródeł ogłaszanych w wydawnictwie zwanym „Pomniki Prawa Polskiego” i poszukiwaniami ksiąg sądowych wiejskich.

Naukowo interesował się historią średniowiecznego prawa polskiego, kanonistyką, dziejami partykularnego prawa kościelnego w Polsce i kulturą prawną Polaków, zwłaszcza w dobie piastowskiej. Do najważniejszych prac należą: Z dziejów strasburskiej kapituły katedralnej (1927), Początki oficjalatu biskupiego w Polsce (1934), Dekret Gracjana w świetle najnowszych badań (1948), Z badań nad znajomością powszechnego prawa kanonicznego w Polsce w XIII wieku (1949), W sprawie prawa chłopskiego w Polsce feudalnej (1956), Początki najstarszych wszechnic środkowoeuropejskich (1970), Z badań nad kulturą prawniczą w Polsce piastowskiej (1976).

Przed II wojną światową był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności oraz Towarzystwa Naukowego w Warszawie i we Lwowie. Po wojnie został powołany na członka Komitetu Nauk Prawnych, Towarzystwa Naukowego w Toruniu i Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Ponadto należał m.in. do Societe d’Histoire du Droit w Paryżu, Institute of Research and Study in Medieval Canon Law w Berkeley i Academia della Scienza dell’Istituto di Bologna.

Zmarł 25 września 1976 r.