Irena Homola-Skąpska

1929–2017

Urodziła się 12 stycznia 1929 r. w Krakowie. Uczęszczała do Gimnazjum Józefy Joteyki, a następnie studiowała na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz na Wydziale Dziennikarskim Wyższej Szkoły Nauk Społecznych. Stopień magistra historii uzyskała na UJ w 1951 r.

W maju 1955 r. została zatrudniona w Instytucie Historii PAN, w Pracowni Bibliograficznej; od 1957 r. po wznowieniu „Polskiego Słownika Biograficznego” pracowała w jego redakcji. Przygotowywała życiorysy XVIII- i XIX-wieczne oraz prowadziła redakcję muzyczną.

W styczniu 1959 r. obroniła na UJ pracę doktorską, pt. „Pamiętnik Historyczno-Polityczny” Piotra Świtkowskiego (1782–1792), napisaną pod kierunkiem Celiny Bobińskiej. W 1964 r. przebywała na stypendium PAN w Londynie, opracowując temat Polska w opinii konsulów angielskich w latach 1864–1914. Habilitowała się w 1969 r. na podstawie rozprawy „Tygodnik Cieszyński” i „Gwiazdka Cieszyńska” pod redakcją Pawła Stalmacha (1848–1887). Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskała w 1989 r., a zwyczajnego – w 1994.

Praca naukowa prof. Homoli-Skąpskiej dotyczyła głównie wieku XIX, zwłaszcza historii Galicji i Śląska Cieszyńskiego. Szczególnie bliski był jej Kraków – pisała o historii hoteli, kawiarni, cukierni oraz o wybitnych prezydentach: Ferdynandzie Weiglu, Józefie Dietlu i Mikołaju Zyblikiewiczu (Zapomniany prezydent Krakowa Ferdynand Weigl, Kraków za prezydentury Mikołaja Zyblikiewicza, Józef Dietl i jego Kraków). Zajmowała się też historią czasopiśmiennictwa, edycją źródeł oraz pamiętników galicyjskich (Pamiętniki urzędników galicyjskich) i krakowskich (Władysław Natanson. Listy do narzeczonej). Jej praca pt. „Kwiat społeczeństwa…” Struktura społeczna i zarys położenia inteligencji krakowskiej w latach 1860–1914 została uznana w 1984 r. za najlepszą książkę o Krakowie (podobnie jak w 1974 r. wspomniana monografia Józefa Dietla).

Przez całe życie była związana z „Polskim Słownikiem Biograficznym”: zredagowała setki biogramów postaci z XIX wieku, sama napisała ich 34; w latach 80. powierzono jej funkcję sekretarza redakcji, a od 2005 r., już na emeryturze, była czynna w Komitecie Redakcyjnym i Radzie Naukowej PSB.

Była członkiem Komisji Nauk Historycznych i Komisji Nauk Prasoznawczych PAN, sekretarzem redakcji, a później także członkiem Komitetu Redakcyjnego pisma „Historyka” (1970–1983) oraz członkiem Komitetu Redakcyjnego „Studiów Historycznych”.

W 1991 r. została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 4 marca 2017 r. w Krakowie, została pochowana w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Rakowickim.

Zespół Redakcji PSB